اسیب شناسی اعتیاد

چندی است آدامس‌هایی که آلوده به یک نوع ماده مخدر جدید است با نامهای گوناگون از جمله «ملوان زبل» و با ظاهری کاملاً متفاوت وارد ایران شده و سلامت جوانان و نوجوانان را تهدید می‌کند.
این ماده، متشکل از آرسنیک، ناس و مواد شیمیایی گوناگون بوده و تحت پوشش آدامس، پاستیل و پودر به عنوان خوشبوکننده دهان و با طعم عموماً نعنایی در بسته‌های آلومینیومی و با تصاویر جذاب رنگی عرضه می‌شود.
این ماده مخدر در قالب‌های فانتزی و لوکس با نام‌هایی چون ملوان زبل و اسفناج، ارائه می‌شود که ظاهر شیک و بسته‌بندی فریبنده آن می‌تواند عاملی برای جذب کودکان و نوجوانان باشد.
این در حالی است که وقتی سرو کله موادی مانند اکس، قرص شادی، فراری، میتسوبیشی، گشنیز، صلیب، تویوتا، سان و عشق و آتش و ... توی بساط موادفروش‌های شمال شهر پیدا شد، هیچ آژیر خطری به صدا درنیامد و این بار اما آدامس‌ها و خوشبوکننده‌ها ترکیبی شبیه موادمخدر دارند. مخدری که مرزنشینان شرق کشور و خراسانی‌ها به واسطه همسایگانی چون افغانستان، پاکستان و هند آن را خوب می‌شناسند. دوست صمیمی دندان‌های کثیف و جرم گرفته...
آثار سوء آدامس مخدر
یک کارشناس ترک اعتیاد در این باره می‌گوید: در حالت کلی به تازگی گروه جدیدی از مواد اعتیادآور و مواد محرک به اشکال گوناگون از جمله قرص، آدامس، پودر، نوشابه و ... عرضه می‌گردد.
اما از آنجا که بعضی از این مواد از نظر قانون غیرمجاز بودن آن معلوم نیست برخورد قانونی با آن نیز کاملاً مشخص نیست.

این متخصص اعصاب و روان می‌افزاید: از نظر شیمیایی سردسته موادمحرک فعلی آمفتامین‌ها هستند که تحت عنوان اکستیسی و قرص شادی، داروی عشق و ... ارائه می‌گردد و سایر مواد مثل کافئین، لندرین، MDA، PMA، DXM، PCP، SPEED، KETAMIN، COCAINE، MESCAJINE، NITRITES، GHB، KHAT، احتمال دارد به عنوان محرک و ناخالصی به همراه اکستیسی به افراد عرضه شود که همگی این مواد خطرناک و دارای عوارض جدی است.

وی می‌افزاید: هر چند افراد به بهانه ایجاد احساس خشنودی و نشاط و صمیمیت افراطی استفاده می‌کنند اما به دلیل تأثیر سوء بر سیستم اعصاب از طریق ایجاد اشکال در سیستم سروتونین و دوپامین مغز به صورت موقت و دائم عوارض خطرناکی ایجاد می‌کند.
وی یادآور می‌شود: این محرک‌ها بازار جدید و پرسود مافیای موادمخدر دنیا هستند و بازار اصلی آن اروپا و امریکاست و بیش از 8 میلیون نفر در جهان از این ماده استفاده کرده‌اند که بیش از نیمی از آنان در امریکا هستند و میزان سودآوری آن از سایر مواد مخدر بیشتر است.

این متخصص روانپزشکی در خصوص عوارض سوء استفاده از این گونه مواد می‌گوید: متأسفانه بسیاری از جوانان عوارض این مواد را نمی‌دانند و گاهی حتی به عنوان ویتامین و خوشبو کننده دهان به فروش می‌رسد. اما عوارض آن شامل غیرارادی شدن اعمال و احساسات، گرفتگی عضلات، افزایش ضربان قلب و فشارخون، بی‌قراری و اضطراب، لرزش، افزایش دمای بدن، از دست رفتن آب بدن، افزایش استعداد ابتلا به بیماری‌های قلبی و مغزی و حملات این بیماری‌ها، اختلال حافظه و افسردگی، سردرد و عدم تعادل و نارسایی کبد و کلیه می‌باشد و مسمومیت مصرف آن منجر به از دست دادن آب بدن، کما و مرگ می‌گردد بخصوص وقتی با الکل نیز مصرف شود این خطر افزایش می‌یابد.

دکتر محمدباقر صابری زفرقندی می?گوید: این نوع آدامس‌ها در واقع یک نوع تنباکوی جویدنی است که با مواد دیگری از جمله آهک، پان و ... ترکیب و مصرف آنها موجب بروز ضایعات شدید دهان و دندان و لثه می‌شود.

این مقام مسئول می?‌افزاید: از آنجایی که این گونه مواد به صورت آدامس و تنقلات خوراکی توزیع می‌شود علاوه بر جوانان، کودکان و نوجوانان نیز در معرض خطر هستند.
دکتر صابری در خصوص راه‌های تشخیص این نوع مواد از سایر تنقلات خوراکی و آدامس‌های مجاز می‌گوید: متأسفانه تشخیص این مواد برای افراد عادی به سادگی امکانپذیر نیست.

وی می‌افزاید: درواقع هم فروشنده و هم خریدار آدامس‌ها و تنقلات مجاز باید دقت لازم را داشته باشند و صرف خارجی بودن آدامس به آن اطمینان نکنند. دکتر صابری خاطرنشان می‌کند: افرادی که قصد خرید آدامس‌های مجاز را دارند بایستی دقت کنند که آدامس و یا هر نوع تنقلات خوراکی دیگر حتماً دارای پروانه بهداشت باشد. وی در پاسخ به این سؤال که متولی اصلی نظارت بر توزیع این گونه مواد چه ارگان‌هایی هستند، می‌گوید: از آنجایی که این نوع مواد در قالب تنقلات خوراکی عرضه می‌گردد اصناف درخصوص کنترل و نظارت نقش ویژه‌ای دارند ضمن این که ستاد مبارزه با موادمخدر نیز بایستی به طور جدی عرضه و توزیع این گونه مواد را دنبال کند.
وی می‌افزاید: البته بهترین ابزار کنترل و جلوگیری از عرضه این مواد مردم هستند و شهروندان می‌توانند در صورت مشاهده عرضه این گونه مواد مراتب را به وزارت بهداشت، اصناف و ستاد مبارزه با موادمخدر اطلاع دهند.